Onze waarneming is niet objectief maar gekleurd. Bij conflict kan dit escalatie in de hand werken. We denken iets waar te nemen maar dat is er niet of niet in die mate. Vooroordelen die ons parten kunnen spelen zijn:
Onze eigen mening vinden we beter dan die van een collega, leidinggevende of medewerker ook al zegt die hetzelfde. Aan wat we zelf bedenken zijn we nu eenmaal meer gehecht. Verder schrijven we succes aan onszelf toe en negatieve resultaten aan anderen. Deze twee psychologische mechanismen die bij ons allen spelen kunnen tot conflict leiden en escalerend werken.
Als een auto ons de weg afsnijdt dan worden we meestal boos omdat we hier opzet achter zoeken. In werkelijkheid kan de bestuurder aan het sms-en zijn of een hartaanval hebben. Het vooroordeel dat er opzet en vijandigheid achter zit hebben veel mensen, ook als deze intentie afwezig is. Als reactie worden we zelf vaak echt vijandig. Dit kan escalatie in de hand werken.
Van nature hebben we de neiging extra te letten op bewijs dat aangeeft dat we gelijk hebben. Wat onze opvatting tegenspreekt laten we liever niet tot ons doordringen. Als je eenmaal denkt dat de ander je aan het dwarsbomen is, dan vind je daar het bewijs wel voor. Dit vooroordeel versterkt escalatie.
Deze vooroordelen leiden ertoe dat we met anderen botsen of gaan escaleren. We kunnen zelf dus een belangrijke oorzaak zijn. Als je je niet in de nesten wilt werken bij conflict, is het van belang om je mening te toetsen. Bij iemand die je vertrouwt en niet met je meepraat of gewoon bij de andere partij. Voor een oplossing is een gezamenlijk beeld van de werkelijkheid nodig waar vooroordelen uitgefilterd zijn.